Blog
اندازه‌گذاری لوله‌ها: تعریف و استانداردها
در صنعت لوله‌کشی و مهندسی، اندازه لوله‌ها معمولاً به دو صورت مشخص می‌شود:
NPS (Nominal Pipe Size): به معنای “اندازه اسمی لوله” است که در سیستم اینچی به کار می‌رود.
DN (Diametre Nominal): به معنای “قطر اسمی” است که در سیستم متریک مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این روش‌های نام‌گذاری استاندارد برای تعیین اندازه لوله‌ها، اتصالات، فلنج‌ها و شیرآلات در صنایع مختلف مانند نفت، گاز، سیستم‌های گرمایشی، و تأسیسات ساختمانی استفاده می‌شود.
مواد اولیه لوله‌ها
لوله‌ها از مواد متنوعی ساخته می‌شوند که شامل موارد زیر است:
فلزات: فولاد گالوانیزه، فولاد سیاه، مس، چدن.
غیر فلزات: بتن و پلاستیک‌هایی نظیر ABS، PVC، CPVC، پلی‌اتیلن و پلی‌بوتیلن.
مفهوم اندازه‌گذاری اسمی
عبارت “اندازه اسمی” در واقع یک استاندارد است که به‌طور تقریبی با ابعاد واقعی لوله مطابقت دارد. برای مثال:
یک لوله فولادی گالوانیزه با اندازه اسمی ۲ اینچ دارای قطر داخلی واقعی در حدود ۲ ۱/۸ اینچ و قطر خارجی در حدود ۲ ۵/۸ اینچ است.
بنابراین، اندازه‌گذاری اسمی لزوماً معادل اندازه واقعی لوله نیست، اما به عنوان مرجعی پذیرفته‌شده در طراحی و نصب تجهیزات به کار می‌رود.
NPS و DN در استانداردهای بین‌المللی
استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 6708، سیستم DN را به عنوان یک روش نام‌گذاری عددی تعریف کرده‌اند. در این سیستم:
DN شامل یک عدد صحیح بدون بعد است که به طور غیرمستقیم با ابعاد فیزیکی قطر داخلی (ID) یا قطر خارجی (OD) لوله‌ها و اتصالات مرتبط است.
این سیستم به صورت جهانی پذیرفته شده و برای لوله‌کشی در تأسیسات گاز طبیعی، سیستم‌های گرمایشی و دیگر کاربردهای صنعتی استفاده می‌شود.
جدول تطبیق ابعاد در استانداردهای اینچی و متریک
در استانداردهای بین‌المللی، تطبیق ابعاد قطر داخلی و قطر خارجی لوله‌ها بر اساس سیستم اینچی و متریک در جداول مرجع مشخص شده است. این جداول اطلاعات دقیق‌تری برای مهندسان و طراحان فراهم می‌کنند تا انتخاب لوله مناسب بر اساس نیازهای پروژه را بهینه کنند.
قطرهای خارجی برای استانداردهای متریک و اینچی در جدول زیر نشان داده شده‌اند:
| DN (میلی‌متر) | اینچ | قطر خارجی (میلی‌متر) | |||
| ISO 6708 Pipework components | DIN EN 10220 Seamless Steel Pipes | DIN EN 10255 Threaded Tube | ASME | ||
| 10 | 3/8 | 17.2 | |||
| 15 | 1/2 | 21.3 | 20.0 | 21.3 | 21.3 |
| 20 | 3/4 | 26.9 | 25.0 | 26.9 | 26.7 |
| 25 | 1 | 33.7 | 30.0 | 33.7 | 33.4 |
| 32 | 1 1/4 | 42.4 | 38.0 | 42.4 | 42.2 |
| 40 | 1 1/2 | 48.3 | 44.5 | 48.3 | 48.3 |
| 50 | 2 | 60.3 | 57.0 | 60.3 | 60.3 |
| 2 1/2 | – | – | 73.0 | 73.0 | |
| 65 | – | 76.1 | 76.1 | 76.1 | – |
| 80 | 3 | 88.9 | 88.9 | 88.9 | 88.9 |
| 3 1/2 | – | – | 101.6 | 101.6 | |
| 100 | 4 | 114.3 | 108 | 114.3 | 114.3 |
| 125 | – | 139.7 | 133 | 139.7 | – |
| – | 5 | – | – | 141.3 | 141.3 |
| 150 | 6 | 168.3 | 159 | 168.3 | 168.3 |
| 200 | 8 | 219.1 | 216 | 219.1 | 219.1 |
| 250 | 10 | 273.0 | 267 | 273.0 | 273.0 |
| 300 | 12 | 323.9 | 318 | 323.9 | 323.8 |
| 350 | 14 | 355.6 | 368 | 355.6 | 355.6 |
| 400 | 16 | 406.4 | 419 | 406.4 | 406.4 |
| 450 | 18 | 457 | 470 | 457 | 457 |
| 500 | 20 | 508 | 521 | 508 | 508 |
| 600 | 24 | 610 | 622 | 610 | 610 |
| 700 | 28 | 711 | 720 | 711 | 711 |
| 800 | 32 | 813 | 820 | 813 | 813 |
| 900 | 36 | 914 | 920 | 914 | 914 |
| 1000 | 40 | 1016 | 1020 | 1016 | 1016 |
